Advies magneetveld onderstation Nieuwe Uilenburgerstraat
Brief van de GGD Amsterdam
Behandeld door: Rob van Strien, Adviseur Milieu en Gezondheid, GGD Amsterdam
Datum: 22-4-2024
Beste Ronald Kramer,
Hierbij het GGD advies over de door Liander aangedragen voorkeursvariant voor de nieuwbouw van een elektriciteitsstation aan de Nieuwe Uilenburgerstraat.
Waarom een GGD advies?
Onderzoek sinds 1979 laat zien dat kinderen die dicht bij hoogspanningslijnen wonen vaker leukemie krijgen dan kinderen die daar verder vandaan wonen. Het magneetveld zou daarvan de oorzaak kunnen zijn, maar dat is niet zeker. De Gezondheidsraad ziet aanwijzingen voor een oorzakelijk verband en aanwijzingen dat ook volwassenen mogelijk risico lopen. Als het magneetveld inderdaad de oorzaak is, bestaat het risico rond alle bronnen van hoogspanning. Daarom adviseert de GGD om zoveel als redelijkerwijs mogelijk te voorkomen dat gevoelige bestemmingen in een magneetveld terechtkomen waarvan de sterkte jaargemiddeld hoger is dan 0,4 microtesla. Gevoelige bestemmingen zijn plaatsen waar mensen langdurig verblijven. Onder ‘langdurig’ wordt een verblijftijd verstaan van vele uren per dag voor minimaal een jaar. Het gaat dan vooral om woningen. Wettelijk gezien is het toegestaan om woningen te bouwen op plaatsen waar het magneetveld sterker is dan 0,4 microtesla.
Situatieschets
In de onderstaande figuur laat de blauwe lijn zien tot waar de jaargemiddelde magneetveldsterkte rond het elektriciteitsstation naar verwachting hoger zal worden dan 0,4 microtesla bij een realistische belasting van het elektriciteitsstation. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de groei van de belasting van het elektriciteitsstation in de toekomst.
Figuur - Jaargemiddelde magneetveld met een sterkte van 0,4 microtesla of hoger
Bestaande woningen rondom het elektriciteitsstation.
In de huidige situatie staat het elektriciteitsstation dicht tegen de woningen aan. Na realisatie van het onderstation zoals nu voorgesteld door Liander zullen de gebouwen van het elektriciteitsstation verder van de bestaande woningen af staan en zullen alle bestaande woningen buiten de 0,4 microtesla contour vallen. De GGD adviseert positief over dit plan, omdat uit voorzorg rekening is gehouden met bestaande woningen en de bewoners daarvan.
Bestaande kantoorgebouwen rondom het elektriciteitsstation.
Na nieuwbouw van het geplande elektriciteitsstation zullen de bestaande kantoorgebouwen dichter bij het elektriciteitsstation staan dan nu het geval is. Het L-vorige gebouw zal buiten de 0,4 microteslacontour liggen, maar het kleine bijgebouw zal deels binnen de 0,4 microteslacontour liggen. Zoals hierboven vermeld, zijn de aanwijzingen voor gezondheidsrisico’s bij kinderen sterker dan bij volwassenen. Bovendien is een gemiddelde werkdag korter dan de verblijftijd in een woning. De Gezondheidsraad heeft in dit kader ooit gesteld dat de verblijftijd in een woning tussen de 14 en 18 uur per dag ligt. Toch adviseert de GGD om de gebruikers van deze twee gebouwen te informeren over de situatie en ze de keuze te geven om wel of niet te werken in een ruimte waar het magneetveld sterker is dan 0,4 microtesla. Dat is zeker nodig voor zwangere vrouwen.
Toekomstige woningbouw rond het elektriciteitsstation.
Voor in de toekomst te bouwen woningen rond het elektriciteitsstation geldt ook dat de GGD adviseert om zoveel als redelijkerwijs mogelijk te voorkomen dat mensen langdurig in een sterk magneetveld verblijven. Wanneer toch gevoelige bestemmingen op plaatsen met een magneetveld gebouwd worden dat jaargemiddeld sterker is dan 0,4 microtesla, adviseert de GGD om toekomstige bewoners zo goed mogelijk hierover te informeren, en ze zelf de keuze te geven om op zo’n plek te gaan wonen of niet.
Met vriendelijke groet
Dr. Ir. Rob van Strien
Adviseur milieu en gezondheid
GGD Amsterdam