Congestiemanagement

Op basis van de transportprognoses die klanten doorgeven, bepalen netbeheerders waar en wanneer ze congestie verwachten. Om die congestie te voorkomen, is het bijvoorbeeld nodig dat klanten op dat moment minder elektriciteit verbruiken. Een oproep hiervoor verschijnt in GOPACS, waarna klanten in het gebied een aanbod kunnen plaatsen. Klanten van buiten het gebied zetten een vraag uit. Via GOPACS worden vraag en aanbod aan elkaar verbonden, waarbij de landelijke balans op het net gelijk blijft. De netbeheerders betalen het prijsverschil tussen vraag en aanbod. Meer algemene informatie over GOPACS staat op https://gopacs.eu.

Via het congestiemanagementportal van GOPACS melden grootzakelijke klanten zich aan om zelf deel te nemen aan congestiemanagement. Dit hoeven ze niet te doen wanneer ze gebruik maken van een aggregator. In het congestiemanagementportal plaatsen deelnemers hun biedingen, die bijdragen aan het oplossen van congestie. Klanten die zelf deelnemen aan congestiemanagement ontvangen persoonlijk bericht over de aanmeldprocedure van het congestiemanagementportal. Deelname via het congestiemanagementportal is kosteloos. 

Een aggregator is een tussenpartij die op afstand uw apparaten kan aansturen om uw verbruik of opwek bij te stellen. Aggregators weten hoe ze uw flexibele vermogen kunnen optimaliseren. Dit doet hij op basis van een energieverbruiksprofiel, dat hij opstelt door te handelen op de flexibiliteits- en energiemarkten. U hoeft daardoor niet handmatig uw biedingen te doen en verbruik bij te stellen. De aggregator kan bijvoorbeeld uw energieleverancier, programmaverantwoordelijke of een andere commerciële partij zijn.

In een congestiegebied is de maximale transportcapaciteit van het elektriciteitsnet bereikt. Dit betekent dat er geen ruimte is voor nieuwe aansluitingen. Er moet eerst worden uitgebreid of er moet extra ruimte komen via bijvoorbeeld het toepassen van congestiemanagement.

De klant speelt vanzelfsprekend een grote rol in het ontlenen van lokale flexibiliteit op plaatsen waar het net zijn maximale capaciteit heeft bereikt. Meedoen aan congestiemanagement levert extra verdienkansen op voor grootverbruikers en grote producenten van wind- en zonnestroom met flexibel vermogen of klanten met kleinere aansluitingen die zich groeperen via een congestie service provider (CSP). Daarnaast draagt dit bij aan de duurzaamheid van het net doordat er meer duurzame opwek gerealiseerd kan worden.   

CSPs zijn de partijen die het flexibel vermogen daadwerkelijk ontsluiten naar Liander. Voor hen is vooral van belang dat zij de noodzaak tot levering van flexibiliteit via de verschillende congestiemanagementproducten goed begrijpen en eventuele voorkeuren kunnen aangeven op welke wijze (IT) zij dit aan Liander gaan aanbieden. Daarnaast spelen de BRPs een belangrijke rol in het aanleveren van transportprognoses aan de netbeheerder.   

De netbeheerders maken gebruik van het systeem van GOPACS om congestiemanagement toe te passen. Via de GOPACS website kunt u zich aanmelden.

Wanneer Liander als gevolg van een transportverzoek in een gebied fysieke congestie verwacht die niet met technische oplossingen verholpen kan worden, dient Liander een vooraankondiging op onze website te plaatsen waarin dit aangegeven wordt. Vervolgens start Liander een congestiemanagementonderzoek. Lees meer hierover op deze pagina.

Met congestiemanagement proberen we zoveel mogelijk klanten te helpen, maar het is mogelijk dat de nieuwe aanvragen naar transportcapaciteit ook de mogelijkheden van congestiemanagement overstijgen. Misschien is er bijvoorbeeld te weinig flexibel vermogen aanwezig, of de financiële of technische grens is bereikt. Deze klanten krijgen dan alsnog een transportbeperking.  

Het geaggregeerd aanbieden van flexvermogen in congestiegebieden is reeds mogelijk via GOPACS. Daarvoor moet de CSP-contact opnemen met de netbeheerder om dit te bespreken. Voor wat betreft de officiële CSP-erkenning & gerelateerde processen op GOPACS: dit wordt op GOPACS geïmplementeerd. Voorwaarden voor aggregatie zijn dat alle geaggregeerde aansluitingen behoren tot dezelfde BRP (Balance Responsible Party), telemetrisch bemeten zijn, op kwartierwaarden worden gealloceerd en ze binnen hetzelfde congestiegebied vallen. Zie voor verdere toelichting over wanneer een CSP voor een groep biedingen kan doen o.a. artikelen 9.32 en 9.34 uit de Netcode elektriciteit. 

De financiële bovengrens moet volgens de ACM in verhouding staan tot de (maatschappelijke) waarde van het extra transport dat met congestiemanagement kan worden gefaciliteerd. Als er geen financiële bovengrens zou worden vastgelegd, zou dat betekenen dat een netbeheerder ongelimiteerd financiële middelen moet inzetten om afnemers tegen betaling te verzoeken om hun vraag naar transport aan te passen, ook al zouden de maatschappelijke baten van de extra getransporteerde elektriciteit lager zijn dan de kosten voor congestiemanagement. De regelgeving stelt daarom dat de netbeheerder per congestiegebied geen congestiemanagement hoeft toe te passen voor de vraag naar transport als geldt dat de kosten voor congestiemanagement gedurende de periode waarvoor het congestiegebied is aangewezen groter zijn dan de financiële grens. Deze financiële grens bedraagt EUR 1,02 per MWh van de hoeveelheid energie die met de aanwezige transportcapaciteit kan worden getransporteerd in het congestiegebied gedurende de congestieperiode. De formule om de financiële grens te berekenen is: capaciteit knelpunt [MW] * verwachte duur congestie [h] * factor (€1,02 per MWh) 

Het is goed om te benoemen dat de hoeveelheid extra transportcapaciteit die in een net gecreëerd kan worden via congestiemanagement eindig is. De fysieke transportcapaciteit neemt door het uitvoeren van congestiemanagement namelijk niet toe. Zolang de uitvoering van de verzwaring duurt, wordt door congestiemanagement de fysieke transportcapaciteit verdeeld over klanten door het invoeden of afnemen op specifieke momenten aan te (laten) passen. Hier zit uiteraard een grens aan, gekeken naar netontwerpcriteria en operationele veiligheidsgrenzen in een net(deel). In de regelgeving vraagt de ACM de netbeheerders te gaan tot 110-150% van de technische grens, afhankelijk van de aanwezigheid van regelbaar vermogen. Het doel van de congestiemanagementonderzoeken is dan ook om een passende oplossing te vinden, waarin voldoende maatregelen te nemen zijn om het risico van congestiemanagement voor de overige aangeslotenen te beperken.