Congestiemanagement
Congestiemanagement
Om de transportcapaciteit voor verbruik en teruglevering op het elektriciteitsnet beter te verdelen is congestiemanagement ontwikkeld. In gebieden met transportschaarte waarbij de vraag naar transport van elektriciteit hoger is dan wat het net aankan, moeten netbeheerders naast uitbreiding van het net ook kijken naar de mogelijkheden voor congestiemanagement. Zo ontstaat meer ruimte voor verduurzaming en kunnen we meer klanten aansluiten op het net.
Hoe werkt congestiemanagement?
Ons energienet zit op steeds meer plekken vol. Dat betekent dat er geen nieuwe klanten kunnen worden aangesloten of dat bestaande klanten niet meer capaciteit kunnen krijgen. Maar het net zit niet 24/7 vol. Op bepaalde momenten op een dag of in het jaar is het heel druk. Er zijn dan pieken in het elektriciteitsnet door wisselend verbruik of opwek van klanten. Buiten de piekmomenten is er vaak wél transportcapaciteit beschikbaar, maar die is contractueel gereserveerd voor klanten. Om de transportcapaciteit voor verbruik en teruglevering op het net beter te verdelen is congestiemanagement ontwikkeld. Is de vraag naar of het aanbod van elektriciteit op een bepaalt tijdstip te groot? Dan kunt u elektrisch vermogen voor verbruik of teruglevering tegen een vergoeding aanbieden. Dit kan op vaste tijdstippen zijn die contractueel zijn overeengekomen of op afroep waarop u kunt reageren via een online platform. Met uw vermogen kunnen wij vraag en aanbod beter afstemmen en zo het elektriciteitsnet beter benutten en kunnen meer klanten hun gewenste vermogen krijgen. Nu is flex nodig voor het oplossen van congestie, maar flexibele contracten zullen straks de norm worden.
Is congestiemanagement iets voor u?
Congestiemanagement is geschikt voor grootverbruikers met een elektriciteitsaansluiting die groter is dan 3x80 ampère. Het is mogelijk voor een bestaande als nieuwe aansluiting voor verbruik en teruglevering van elektriciteit. Op mijnLiander kunt u de gegevens van uw aansluiting zien. Op dt moment zijn wij vooral op zoek naar flexibel vermogen in gebieden waar transportschaarste is. Ook als er in uw regio geen schaarste is, kunt u deelnemen aan congestiemanagement.
- Heeft u een bedrijf dat veel energie produceert zoals een tuinder of boer met veel zonnepanelen, een (vastgoed)ontwikkelaar van bedrijfspanden met zonnepanelen of eigenaar van een zonne- of windpark. Of heeft u een bedrijf wat veel energie afneemt (zoals een koelhuis)?
- En heeft u regelbaar vermogen of kunt u het regelbaar maken door tijdelijk uw afname en/of teruglevering van elektriciteit aanpassen?
Stel uw flexibel vermogen beschikbaar?
Wanneer u flexibel vermogen heeft, dan kunt u dat beschikbaar stellen. De netbeheerder stelt een contract met u op. U kunt dit in bepaalde situaties zelf doen, maar u kunt dat ook via een Congestie Service Provider (CSP) doen.
Heeft u flexibel vermogen? Meld u aan!
Heeft u flexibiliteit en heeft u interesse om deel te nemen aan congestiemanagement? Vul dan hier het belangstellingsformulier in.
Congestiemanagement-producten

Er zijn vier contractvormen. Elke vorm biedt verdienkansen voor u.
Congestie Service Provider

De CSP biedt congestiemanagementdiensten aan namens een of meerdere aangeslotenen. Lees meer over deze rol en hoe u erkend CSP kan worden.
Netcode Elektriciteit

Belangrijste punten uit Netcode Elektriciteit
Wat is GOPACS?

GOPACS is een initiatief van de Nederlandse netbeheerders, waarmee we gezamenlijk congestie in het elektriciteitsnet willen oplossen en zo bijdragen aan het beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar houden van het Nederlandse elektriciteitsnet.
Onderzoek naar congestiemanagement

Liander onderzoekt in congestiegebieden de mogelijkheid voor congestiemanagement. Wat houdt dat onderzoek in? En wat betekent de uitkomst van zo’n onderzoek?
Congestiemanagement
-
Hoe werkt GOPACS?
Op basis van de transportprognoses die klanten doorgeven, bepalen netbeheerders waar en wanneer ze congestie verwachten. Om die congestie te voorkomen, is het bijvoorbeeld nodig dat klanten op dat moment minder elektriciteit verbruiken. Een oproep hiervoor verschijnt in GOPACS, waarna klanten in het gebied een aanbod kunnen plaatsen. Klanten van buiten het gebied zetten een vraag uit. Via GOPACS worden vraag en aanbod aan elkaar verbonden, waarbij de landelijke balans op het net gelijk blijft. De netbeheerders betalen het prijsverschil tussen vraag en aanbod. Meer algemene informatie over GOPACS staat op https://gopacs.eu.
-
Wat is het congestiemanagementportal?
Via het congestiemanagementportal van GOPACS melden grootzakelijke klanten zich aan om zelf deel te nemen aan congestiemanagement. Dit hoeven ze niet te doen wanneer ze gebruik maken van een aggregator. In het congestiemanagementportal plaatsen deelnemers hun biedingen, die bijdragen aan het oplossen van congestie. Klanten die zelf deelnemen aan congestiemanagement ontvangen persoonlijk bericht over de aanmeldprocedure van het congestiemanagementportal. Deelname via het congestiemanagementportal is kosteloos.
-
Wat is een aggregator?
Een aggregator is een tussenpartij die op afstand uw apparaten kan aansturen om uw verbruik of opwek bij te stellen. Aggregators weten hoe ze uw flexibele vermogen kunnen optimaliseren. Dit doet hij op basis van een energieverbruiksprofiel, dat hij opstelt door te handelen op de flexibiliteits- en energiemarkten. U hoeft daardoor niet handmatig uw biedingen te doen en verbruik bij te stellen. De aggregator kan bijvoorbeeld uw energieleverancier, programmaverantwoordelijke of een andere commerciële partij zijn.
-
Wat is een congestiegebied?
In een congestiegebied is de maximale transportcapaciteit van het elektriciteitsnet bereikt. Dit betekent dat er geen ruimte is voor nieuwe aansluitingen. Er moet eerst worden uitgebreid of er moet extra ruimte komen via bijvoorbeeld het toepassen van congestiemanagement.
-
Welke rol spelen klanten bij congestiemanagement?
De klant speelt vanzelfsprekend een grote rol in het ontlenen van lokale flexibiliteit op plaatsen waar het net zijn maximale capaciteit heeft bereikt. Meedoen aan congestiemanagement levert extra verdienkansen op voor grootverbruikers en grote producenten van wind- en zonnestroom met flexibel vermogen of klanten met kleinere aansluitingen die zich groeperen via een congestie service provider (CSP). Daarnaast draagt dit bij aan de duurzaamheid van het net doordat er meer duurzame opwek gerealiseerd kan worden.
-
Welke rol spelen marktpartijen bij congestiemanagement?
CSPs zijn de partijen die het flexibel vermogen daadwerkelijk ontsluiten naar Liander. Voor hen is vooral van belang dat zij de noodzaak tot levering van flexibiliteit via de verschillende congestiemanagementproducten goed begrijpen en eventuele voorkeuren kunnen aangeven op welke wijze (IT) zij dit aan Liander gaan aanbieden. Daarnaast spelen de BRPs een belangrijke rol in het aanleveren van transportprognoses aan de netbeheerder.
-
Ik wil met mijn bedrijf graag deelnemen aan congestiemanagement. Waar en aan wie moet ik dat melden?
De netbeheerders maken gebruik van het systeem van GOPACS om congestiemanagement toe te passen. Via de GOPACS website kunt u zich aanmelden.
-
Hoe wordt besloten om congestiemanagement toe te passen?
Wanneer Liander als gevolg van een transportverzoek in een gebied fysieke congestie verwacht die niet met technische oplossingen verholpen kan worden, dient Liander een vooraankondiging op onze website te plaatsen waarin dit aangegeven wordt. Vervolgens start Liander een congestiemanagementonderzoek. Lees meer hierover op deze pagina.
-
Kunnen alle nieuwe klanten weer worden aangesloten bij het toepassen van congestiemanagement?
Met congestiemanagement proberen we zoveel mogelijk klanten te helpen, maar het is mogelijk dat de nieuwe aanvragen naar transportcapaciteit ook de mogelijkheden van congestiemanagement overstijgen. Misschien is er bijvoorbeeld te weinig flexibel vermogen aanwezig, of de financiële of technische grens is bereikt. Deze klanten krijgen dan alsnog een transportbeperking.
-
Komt er ook een mogelijkheid om flexvermogen geaggregeerd aan te bieden?
Het geaggregeerd aanbieden van flexvermogen in congestiegebieden is reeds mogelijk via GOPACS. Daarvoor moet de CSP-contact opnemen met de netbeheerder om dit te bespreken. Voor wat betreft de officiële CSP-erkenning & gerelateerde processen op GOPACS: dit wordt op GOPACS geïmplementeerd. Voorwaarden voor aggregatie zijn dat alle geaggregeerde aansluitingen behoren tot dezelfde BRP (Balance Responsible Party), telemetrisch bemeten zijn, op kwartierwaarden worden gealloceerd en ze binnen hetzelfde congestiegebied vallen. Zie voor verdere toelichting over wanneer een CSP voor een groep biedingen kan doen o.a. artikelen 9.32 en 9.34 uit de Netcode elektriciteit.
-
Hoe zit het precies met de financiële grens?
De financiële bovengrens moet volgens de ACM in verhouding staan tot de (maatschappelijke) waarde van het extra transport dat met congestiemanagement kan worden gefaciliteerd. Als er geen financiële bovengrens zou worden vastgelegd, zou dat betekenen dat een netbeheerder ongelimiteerd financiële middelen moet inzetten om afnemers tegen betaling te verzoeken om hun vraag naar transport aan te passen, ook al zouden de maatschappelijke baten van de extra getransporteerde elektriciteit lager zijn dan de kosten voor congestiemanagement. De regelgeving stelt daarom dat de netbeheerder per congestiegebied geen congestiemanagement hoeft toe te passen voor de vraag naar transport als geldt dat de kosten voor congestiemanagement gedurende de periode waarvoor het congestiegebied is aangewezen groter zijn dan de financiële grens. Deze financiële grens bedraagt EUR 1,02 per MWh van de hoeveelheid energie die met de aanwezige transportcapaciteit kan worden getransporteerd in het congestiegebied gedurende de congestieperiode. De formule om de financiële grens te berekenen is: capaciteit knelpunt [MW] * verwachte duur congestie [h] * factor (€1,02 per MWh)
-
Hoe zit het precies met de technische grens?
Het is goed om te benoemen dat de hoeveelheid extra transportcapaciteit die in een net gecreëerd kan worden via congestiemanagement eindig is. De fysieke transportcapaciteit neemt door het uitvoeren van congestiemanagement namelijk niet toe. Zolang de uitvoering van de verzwaring duurt, wordt door congestiemanagement de fysieke transportcapaciteit verdeeld over klanten door het invoeden of afnemen op specifieke momenten aan te (laten) passen. Hier zit uiteraard een grens aan, gekeken naar netontwerpcriteria en operationele veiligheidsgrenzen in een net(deel). In de regelgeving vraagt de ACM de netbeheerders te gaan tot 110-150% van de technische grens, afhankelijk van de aanwezigheid van regelbaar vermogen. Het doel van de congestiemanagementonderzoeken is dan ook om een passende oplossing te vinden, waarin voldoende maatregelen te nemen zijn om het risico van congestiemanagement voor de overige aangeslotenen te beperken.