Update capaciteit elektriciteitsnet

Op het elektriciteitsnet in Flevoland, Friesland, Gelderland en Noord-Holland zijn nieuwe knelpunten ontstaan. Op deze p ...
17 november 2022
TenneT laat vandaag weten dat in onder meer Gelderland en de Flevopolder de grenzen van de capaciteit op het hoogspanningsnet in zicht zijn voor het leveren van elektriciteit. De beheerder van het hoogspanningsnet onderzoekt de komende maanden of het mogelijk is om het bestaande net beter te benutten en zo weer ruimte voor ondernemers te creëren. Grootverbruikers van elektriciteit, zoals supermarkten, grootschalige horeca, kantoren en fabrieken die zich in Gelderland en de Flevopolder willen vestigen of meer elektriciteit willen afnemen, komen voorlopig op een wachtlijst bij Liander.
Door de explosieve vraag naar elektriciteit is de maximale capaciteit van het hoogspanningselektriciteitsnet van TenneT in Gelderland en de Flevopolder in zicht. Dit net voorziet ook de regionale elektriciteitsnetten van Liander van elektriciteit. Gevolg van de aankondiging van TenneT is dat Liander in beide provincies de komende periode geen extra capaciteit meer kan toezeggen aan grootverbruikers van elektriciteit. TenneT onderzoekt of congestiemanagement mogelijk is. In een dergelijk proces onderzoekt een netbeheerder of er grootverbruikers zijn die tegen een vergoeding tijdens piekmomenten het net willen ontlasten en op andere momenten van de capaciteit op het net gebruik willen maken.
Nationale marktconsultatie
Daarnaast neemt TenneT in samenwerking met de regionale netbeheerders en diverse brancheorganisaties het initiatief voor een nationale marktconsultatie onder grootverbruikers en producenten van duurzame energie. Het onderzoek moet inzicht geven waar ook buiten de nieuwe congestiegebieden grootverbruikers of producenten van duurzame energie extra ruimte op het net willen aanbieden om in de groeiende vraag naar elektriciteit te kunnen voorzien om nieuwe knelpunten op het elektriciteitsnet zo lang mogelijk te voorkomen. De netbeheerders zien dat er veel ondernemers zijn die mogelijkheden hebben om hun elektriciteitsverbruik in de tijd te schuiven waardoor er andere ondernemers op het net toegelaten kunnen worden. Dat gaat bijvoorbeeld om ondernemers met veel elektrische voertuigen die ze buiten de topdrukte op het net kunnen opladen, bijvoorbeeld in de nacht. Of bedrijven met een industriële elektrische boiler, die ook op dalmomenten verwarmd kan worden.
Huidige capaciteit blijft gegarandeerd
In de gebieden waar TenneT een vooraankondiging van congestie doet, kunnen grootverbruikers blijven rekenen op de capaciteit die ze op dit moment hebben. Voor bekende woningbouwplannen is capaciteit gereserveerd. De ontwikkelingen hebben geen gevolgen voor consumenten die stroom verbruiken of terugleveren met hun zonnepanelen.
Extra capaciteit wind- en zonnestroom
In Friesland, Flevoland en Gelderland is in 2021 de maximale capaciteit van het hoogspanningsnet van TenneT bereikt voor de grootschalige teruglevering van wind- en zonnestroom. Oorzaak is de snelle opkomst van met name zonnedaken en zonneweiden. Hierdoor was er ook op de regionale netten van Liander geen ruimte meer om extra groene stroom van grote producenten te transporteren. Producenten die zich nieuw in deze provincies wilden vestigen of meer wilden terugleveren kwamen op een wachtlijst te staan. TenneT heeft de afgelopen periode onderzocht of het mogelijk is om door middel van flexibel gebruik van het net meer ruimte te creëren. Producenten ontlasten dan tegen een vergoeding op drukke momenten het elektriciteitsnet. Hierdoor ontstaat extra ruimte op het net en kunnen er meer partijen worden aangesloten. TenneT laat weten dat hier interesse voor is.
Zodra TenneT contracten heeft afgesloten met deze geïnteresseerde partijen kan Liander de extra capaciteit aan de grootverbruikers op de wachtlijst toekennen. In Flevoland en Gelderland komt er naar verwachting minder capaciteit beschikbaar dan de producenten op de wachtlijst vragen. Dit betekent dat er een wachtlijst blijft totdat TenneT het net heeft uitgebreid of op een andere manier meer capaciteit op het net creëert.
In Friesland verwacht TenneT meer capaciteit vrij te spelen dan de producenten op de wachtlijst vragen. Dit geldt in eerste instantie voor het zuidelijk deel van Friesland. Liander kan daar een deel van de producenten op de wachtlijst het gewenste vermogen geven zodra TenneT dit gecontracteerd heeft. Liander neemt dan contact op met deze klanten op de wachtlijst. Voor het noordelijk deel van de provincie is de verwachting dat in 2024 meer capaciteit voor de grootschalige teruglevering van duurzame energie beschikbaar komt.
Het veranderend energiesysteem
Om de overgang naar een duurzame energievoorziening mogelijk te maken en aan de toenemende vraag naar energie te voldoen werken netbeheerders hard aan het toekomstbestendig maken van het energiesysteem. Zij werken aan de grootschalige uitbreiding en verzwaring van het net en investeren in de ontwikkeling van slimme technologieën en software. Hiermee kan het elektriciteitsnet in de toekomst beter en slimmer worden benut. Zo krijgen de netbeheerders rechtstreeks inzicht in de vraag naar en het aanbod van energie. Op die manier wordt duidelijk op welke momenten nog wél ruimte vrij is voor het leveren of afnemen van elektriciteit. In dit flexibele energiesysteem zal de beschikbare energie anders moeten worden gebruikt.
De netbeheerders plaatsen de komende jaren tienduizenden nieuwe transformatorhuisjes, bouwen meer dan honderd nieuwe transformatorstations en leggen tienduizenden kilometers extra kabel. Hiervoor moet naar verwachting 1 op de 3 straten open. Dat brengt de komende jaren onherroepelijk ongemak met zich mee. Toegang tot energie is altijd een vanzelfsprekendheid geweest, maar we gaan naar een periode van schaarste. Iedereen, zowel consumenten als ondernemers en instellingen, moeten de komende jaren rekening houden met langere wachttijden voor een aansluiting op het elektriciteitsnet of voor het verkrijgen van extra capaciteit.
Liander publiceert op zijn website kaarten van de gebieden waar schaarste op het elektriciteitsnet is die impact heeft op grootverbruikers van elektriciteit.
Op het elektriciteitsnet in Flevoland, Friesland, Gelderland en Noord-Holland zijn nieuwe knelpunten ontstaan. Op deze p ...