27 januari 2023

Historische groei zonnepanelen op woningdaken in Noord-Holland, Friesland, Flevoland, Gelderland en Zuid-Holland

Liander noteerde in 2022 een historische groei van het vermogen van zonnepanelen op woningdaken in Noord-Holland, Friesland, Flevoland, Gelderland en een deel van Zuid-Holland. Ook op grote bedrijfsdaken en in zonneparken hield in deze provincies, ondanks het volle elektriciteitsnet, de groei van zonnepanelen aan. De snelheid van de groei nam echter wel af.

Het Nederlandse elektriciteitsnet is niet ontworpen voor de grote hoeveelheid zonnestroom die inmiddels wordt opgewekt. De netbeheerders werken hard aan de verzwaring van het honderdduizenden kilometer lange elektriciteitsnet, maar benadrukken het belang dat ondernemers en consumenten de door hen opgewekte elektriciteit veel meer zelf gebruiken.

De zonnepanelen die in 2022 op het net van Liander zijn aangesloten hebben samen een capaciteit van 1.087 megawatt (MW). Dat is vergelijkbaar met ruim 1.500 voetbalvelden vol nieuwe zonnepanelen. Het totale vermogen van de zonnepanelen die groene stroom leveren aan het net van Liander komt daarmee op 5.860 MW. Bijna een kwart van de consumenten en ondernemers in het verzorgingsgebied van Liander heeft nu zonnepanelen.

Ruim 760 duizend woningen en kleine bedrijven met zonnepanelen

Liander registreerde in 2022 153.422 nieuwe woningen en kleine bedrijven met zonnepanelen (+25% t.o.v. 2021). Daarmee komt het aantal woningen en kleine bedrijven met zonnepanelen in het verzorgingsgebied van Liander op 761.996. Het vermogen van de zonnepanelen op woningen groeide met 699 MW (28%), een record. Al deze kleine producenten leveren samen dus een grote hoeveelheid groene stroom aan het elektriciteitsnet.

Zonnepanelen op woningen en kleine bedrijven

Groei van woningen en kleine bedrijven met zonnepanelen in het verzorgingsgebied van Liander per provincie.
* Liander is slechts in een deel van Zuid-Holland de netbeheerder

Grote zonnedaken en zonneweiden blijven groeien

In 2022 kwamen er in het verzorgingsgebied van Liander 842 grote zonnedaken en zonneweiden bij (+388 MW), in 2021 waren dat er 1.410 (+716 MW). Het gemiddelde vermogen van een zonneweide of zonnedak daalde daarmee van 507 kW in 2021 naar 460 kW in 2022. Ook signaleert Liander een aanmerkelijk minder snelle groei van zonneweiden en grote zonnedaken dan de afgelopen jaren. In 2021 was de groei 45,7% ten opzichte van het jaar er voor, in 2022 liep dit terug tot 17% ten opzichte van 2021.

Zonnepanelen op grote daken en zonneweiden

Groei zonnepanelen op daken van bedrijven en zonneweiden in het verzorgingsgebied van Liander per provincie.
* Liander is slechts in een deel van Zuid-Holland de netbeheerder

Verbruik van stroom dichtbij opwek

Zonnepanelen wekken de meeste elektriciteit op als de zon rond het middaguur hoog aan de hemel staat. Een deel van die stroom wordt vaak direct verbruikt door bedrijven en consumenten die deze opwekken, het overschot wordt aan het elektriciteitsnet geleverd en vindt zijn weg naar verbruikers elders. Hoe verder het transport, hoe meer het elektriciteitsnet uitgebreid moet worden. Deze maatschappelijke kosten en uitbreidingswerkzaamheden kunnen deels voorkomen worden door de opwek van groene stroom dicht bij de verbruikers van elektriciteit te plaatsen. Zo houden we het elektriciteitsnet betaalbaar, betrouwbaar en voor iedereen bereikbaar.

Consumenten kunnen helpen

De netbeheerders doen ook een beroep op consumenten om te helpen de piek aan zonnestroom in het net op te vangen. Dit voorkomt dat overal nieuwe kabels gelegd moeten worden en dit scheelt maatschappelijk geld en overlast. Helpen is eenvoudig, namelijk door op zonnige dagen juist overdag elektrische apparaten, zoals de wasmachine, droger of vaatwasser aan te zetten en de elektrische auto op te laden. Hiermee beperken we de piek van de zonnestroom die terugkomt op het net en de huishoudelijk apparaten draaien ook nog eens op 100% lokale, groene stroom.

Salderingsregeling

Belangrijke aanjager van de populariteit van zonnepanelen onder woningbezitters is de salderingsregeling. Deze regeling heeft vanaf 2004 gezorgd voor een ongekend snelle groei van het aantal zonnepanelen op de daken van woningen, zowel koop als huur. De prijs van de panelen is inmiddels enorm gedaald waardoor de terugverdientijd sterk is teruggelopen. De vraag naar elektriciteit neemt enorm toe, terwijl de afname en opwek steeds minder in balans zijn. Die situatie is steeds minder houdbaar, daarom werken de netbeheerders hard aan het verzwaren van de netten in de wijken.

Om het elektriciteitsnet betrouwbaar en betaalbaar te houden is het essentieel dat consumenten veel meer zelf opgewekte elektriciteit binnen de woning houden en niet massaal op hetzelfde moment aan de kabel in de straat terugleveren. Daar is het net dat we in de afgelopen decennia hebben neergelegd niet op berekend en dit zet de betrouwbaarheid van ons net onder druk. Daarom steunen de netbeheerders samen met andere brancheorganisaties het voorstel voor een geleidelijke afbouw van de regeling en vragen de politiek om hier de eerste stap in te zetten.

Daarnaast pleiten de netbeheerders voor prikkels om opslag van de zelf opgewekte stroom te stimuleren, zodat deze in de avond door de consument zelf gebruikt kan worden. We vragen dit zo te doen dat we zorgen dat iedereen onderdeel kan zijn van deze transitie. De netbeheerders maken zich er hard voor dat iedereen mee kan in de overgang naar een duurzaam energiesysteem, daarom kijken wij onder meer samen met woningcorporaties hoe wijken versneld verduurzaamd kunnen worden.