04 oktober 2022
De industrie en grote bedrijven maken massaal plannen voor de elektrificatie van hun bedrijfsvoering, zo blijkt uit de jaarlijkse inventarisatie door Liander. De netbeheerder werkt hard aan grootschalige verzwaring van het elektriciteitsnet en oplossingen om het net efficiënter te gebruiken, maar waarschuwt dat niet alles tegelijk kan.
Liander roept overheden op ruimtelijke inpassing voor nieuwe elektriciteitsstations te versnellen. En benadrukt dat ondernemers een deel van de oplossing kunnen bieden door hun bedrijfsprocessen flexibeler te maken en meer elektriciteit af te nemen in de daluren. Daardoor kunnen meer ondernemers aangesloten worden op het elektricteitsnet.
Dachten ondernemers in 2021 nog de komende 10 jaar structureel 30% meer elektriciteit nodig te hebben, in de uitvraag van Liander van 2022 is dat al opgelopen tot 50% ten opzichte van het huidige verbruik. Ondernemers maken bovendien haast met hun plannen, ze denken het leeuwendeel van die extra capaciteit al de komende 3 tot 4 jaar nodig te hebben.
Elektriciteit als alternatief voor aardgas
Elektriciteit is voor ondernemers op dit moment vrijwel overal het enige alternatief voor aardgas. Liander houdt bij de grootschalige uitbreidingen van het elektricteitsnet rekening met de enorme extra vraag naar (groene) elektriciteit door grootverbruikers, maar ziet ook dat de vraag van ondernemers door geopolitieke ontwikkelingen veel sneller komt dan verwacht. Naast aanhoudende productiegroei noemen de ondernemers de omschakeling van gas naar elektriciteit en elektrisch laden van voertuigen als belangrijkste reden voor hun verwachte extra vraag. De grootste ‘groeiers’ zijn de industrie, gevolgd door datacenters, zakelijk vastgoed en de glastuinbouw.
Nieuwe regels en gedragsverandering
Daan Schut, lid van de Raad van Bestuur van Alliander: "Heel goed en begrijpelijk dat ook het bedrijfsleven vergaande plannen maakt voor verduurzaming en elektrificatie. Wij zien dat ondernemers nu vooral grote stappen willen zetten met de verduurzaming van hun bedrijfswagens en voor hun warmteproductie van aardgas overstappen op industriële elektrische boilers. Hiervoor vragen zij zeer grote vermogens aan. Daarom werken wij hard aan de uitbreiding van het elektricteitsnet. Buiten de pieken op het elektricteitsnet om is er op veel plaatsen nog veel ruimte op het net. Om die goed te benutten is ook een gedragsverandering van ondernemers noodzakelijk, want zij kunnen veel meer rekening houden met de beschikbaarheid van capaciteit op het net door hun bedrijfsprocessen anders in te richten. En bijvoorbeeld elektrische boilers alleen tijdens de rustige momenten op het net verwarmen, net als het laden van hun elektrische trucks, busjes en auto’s. Wij werken als netbeheerders ook samen met de Autoriteit Consument & Markt om dit voor ondernemers aantrekkelijker te maken. Bijvoorbeeld door fiscaal interessante tijdsgebonden contracten aan te bieden voor de daluren op net en door groepscontracten mogelijk te maken."
Schut ziet ook dat nu alle ogen gericht zijn op elektriciteit als vervanger van aardgas. "Daarnaast zijn er zeker op de langere termijn meer opties voor de industrie en bedrijven, zoals groen gas, waterstof, en duurzame warmte. Belangrijk om ook die opties mee te nemen als je als ondernemer aan verduurzamen denkt."
Batterijen, e-boilers en elektrisch vervoer
Ondernemers in alle segmenten verwachten fors meer elektriciteit te gaan verbruiken, zo blijkt uit de uitvraag van Liander. In totaal gaat het de komende jaren in het verzorgingsgebied van Liander om een groei van 3,3 gigawatt. Dat is vergelijkbaar met de elektriciteitsvraag van vier keer de stad Amsterdam. Om de ondernemers in hun vraag te voorzien zijn ruim 30 nieuwe grote elektriciteitsverdeelstations van 1 à 2 hectare oppervlak nodig. Liander werkt samen met de andere netbeheerders overal aan verzwaring en uitbreiding van het net, maar een dergelijke uitbreiding op de termijn van 3 tot 4 jaar die ondernemers aangeven is onmogelijk, gezien de lange procedures en vergunningen en een tekort aan technici en materialen.
Nieuwe technologieën nemen een grote vlucht, zo verwachten de respondenten. Een groeiend deel van de ondernemers denkt de komende jaren industriële batterijen (5x zo vaak ten opzichte van 2021) en e-boilers (3x zo vaak) in te gaan zetten. Deze ontwikkelingen vragen veel capaciteit van het elektriciteitsnet. Ook de inmiddels meer gangbare technologieën zetten hun opmars door. Zo geven de respondenten aan te rekenen op een sterke toename van oplaadpunten voor elektrisch vervoer bij hun onderneming (27% van de respondenten verwacht hier de komende jaren mee aan de slag te gaan). Ook warmtepompen en zonnepanelen maken steeds vaker onderdeel uit van de verduurzamingsplannen van ondernemers.
Niet alles kan tegelijk
Ruim 10% van de respondenten verwacht de komende jaren dusdanig meer elektriciteit te gaan verbruiken en dat ze daarvoor een grotere elektriciteitsaansluiting nodig hebben. Als dit percentage representatief is voor alle grootverbruikers van Liander, dan betekent dit dat de netbeheerder de komende jaren ruim 3.000 opdrachten voor het verzwaren van aansluitingen gaat krijgen, waar dat er nu nog maar 150 à 200 per jaar zijn. Voor een verzwaring van de aansluiting moeten technici van Liander diverse werkzaamheden op locatie verrichten. Doordat Liander, net als de rest van Nederland, kampt met een groot tekort aan technici zullen de wachttijden hierdoor nog veel meer oplopen. Dit betekent dat ondernemers, die momenteel al gemiddeld 1,5 jaar op een aansluiting of verzwaring van hun aansluiting wachten, nog langer zullen moeten wachten.
Op het elektriciteitsnet in Friesland, Gelderland en Noord-Holland zijn nieuwe knelpunten ontstaan. De maximale capacite ...
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft op 6 oktober de voorstellen van de netbeheertarieven 2023 openbaar gemaakt. ...