29 maart 2022

RES Fryslân geeft afwegingskader prioritering NuLelie projecten

Netbeheerder Liander heeft de Friese overheden gevraagd om een advies te geven over de volgorde van de uitvoering van 22 NuLelie projecten. Vanaf 2022 zal Liander het programma NuLelie tot uitvoer brengen tot circa 2035, om voldoende capaciteit te realiseren om in vraag en aanbod te kunnen voorzien voor het Friese elektriciteitsnetwerk. Van alle NuLelie projecten zijn 22 projecten door Liander in tijd te prioriteren. De overige projecten liggen qua planning vast vanwege technische afhankelijkheden. Voor de prioritering van de 22 projecten heeft Liander de Friese overheden om adv gevraagd. Het is voor het eerst dat de overheid (regionaal in dit geval) een afwegingskader opstelt om de netbeheerder te helpen met het prioriteren van netverzwaringen. Het afwegingskader is ontwikkeld door de provincie Fryslân, de Friese gemeenten en het Wetterskip in samenspraak met Liander.

Liander staat voor een immense opgave om het elektriciteitsnet te verzwaren. Die verzwaring is nodig om economische groei, woningbouw en de energietransitie te faciliteren. In Fryslân en in de Noordoostpolder is daarom het programma NuLelie ingericht. Het programma heeft als doel met een groot aantal uitbreidingsinvesteringen de energie-infrastructuur van Friesland structureel te verbeteren en klaar te maken voor de toekomst. Meer informatie over het programma NuLelie.

Aanleg

Het gaat om de aanleg van meer dan 2.000 km kabel en de uitbreiding en/of bouw van 300 transformatorstations. De totale investering bedraagt ca. 250 miljoen. De te prioriteren 22 projecten liggen in drie verschillende deelgebieden, die apart van elkaar worden aanbesteed. Daardoor kan alleen per deelgebied worden geprioriteerd. De prioritering wordt bemoeilijkt doordat het oplossend vermogen van een project niet altijd volledig inzichtelijk is. Dit gaat bijvoorbeeld over het moment waarop een nieuwbouwwijk of een bedrijventerrein wordt opgeleverd. Met andere woorden het tijdstip waarop er elektriciteit geleverd moet worden.

“De mate van acceptatie van de prioritering staat of valt met de uiteindelijke toepassing van het afwegingskader. Maatwerk, flexibiliteit en ordentelijke communicatie zijn daarbij maatgevend,” Gedeputeerde Poepjes.

Waarom afwegingskader?

Het advies van RES Fryslân aan Liander is, bij het prioriteren van NuLelie projecten, uit te gaan van het volgende afwegingskader.

Levering van stroom gaat boven teruglevering van stroom, waarbij netverzwaringen die de afname van stroom faciliteren ook altijd de teruglevering van stroom mogelijk maken.
Maatschappelijke impact van projecten, af te meten aan: betrokken woningen, betrokken bedrijven, betrokken instellingen, economische gevolgen, werkgelegenheid, oplossen acute transportbeperking(en) en betrokken terugleveringsprojecten (zon en wind). Netverzwaringsprojecten die het snelst een grote positieve maatschappelijk impact realiseren krijgen voorrang.
Geografische samenhang van projecten. Dit gaat over de onderlinge samenhang van de projecten en de afstemming in uitvoering.

Alle benodigde netverzwaringsprojecten worden uitgevoerd, waarbij projecten met het grootst oplossend vermogen het eerst worden uitgevoerd.

“Het gaat hier niet alleen over de energietransitie maar ook over economie, duurzaamheid en bijvoorbeeld leefbaarheid,” Wethouder Wassink.

Regie

Het verzoek van Liander aan de RES regio Fryslân ligt in lijn met de wens van overheden en netbeheerders om meer landelijke regie op het plannen en ontwikkelen van de infrastructuur. In het programma NuLelie starten veel werkzaamheden tegelijkertijd. Nu het werkpakket, de personeels- en materiaaltekorten toenemen, neemt ook het belang van prioriteren toe. Op die manier wordt het maatschappelijk belang het beste geborgd. Het afwegingskader dat de provincie en gemeentes in samenspraak met Liander hebben gemaakt voor het programma NuLelie, is een eerste stap in het vormgeven van die regie. Onze rol als Friese overheden (Friese gemeenten, provincie Fryslân en Wetterskip) bij de uitvoering van NuLelie projecten is faciliterend. Dat wil zeggen dat wij Liander adequaat helpen bij onder andere de inpassing van elektriciteitsstations, vergunningverleningstrajecten en het in beeld brengen van ontwikkelingen/ambities die invloed hebben op het elektriciteitsnetwerk. De volgorde van uitvoering van NuLelie projecten blijft de verantwoordelijkheid van Liander. De adviesbrief met het afwegingskader zal namens de RES regio Fryslân aan Liander worden verzonden. De gemeente Súdwest-Fryslân heeft niet ingestemd met het afwegingskader vanwege bepaalde ontwikkelingen in de gemeente. Daarover houden ze zelf contact met Liander.

“We krijgen steeds meer vragen uit de samenleving over de prioritering van ons werk en de maatschappelijke impact daarvan. Daarom zijn we blij dat de Friese overheden hier regie op pakken.” CTO Liander Daan Schut

Regionale Energie Strategie

Voor de overgang naar meer schone energie en minder CO₂-uitstoot is het belangrijk om samen te werken over gemeentegrenzen heen. Daarom is Nederland ingedeeld in dertig energieregio’s; Fryslân is daar één van. Binnen de regio’s werken overheden, inwoners, bedrijfsleven, netbeheerders, energiecoöperaties en maatschappelijke organisaties samen aan de energietransitie. Hun afspraken hebben ze vastgelegd in een Regionale Energie Strategie (RES).