11 november 2021
In navolging van andere gebieden in Nederland heeft het elektriciteitsnet in een groot deel van Lelystad de maximale capaciteit bereikt voor het leveren van elektriciteit. Netbeheerder Liander werkt hard aan het uitbreiden van het elektriciteitsnet en het ontwikkelen van oplossingen om meer capaciteit te creëren. Pas dan kan de netbeheerder grootverbruikers van elektriciteit - zoals supermarkten, scholen, kantoren en fabrieken - die zich hier willen vestigen of meer elektriciteit willen, in hun vraag voorzien. De ontwikkelingen gaan op dit moment zo snel dat Liander verwacht dat er op korte termijn op meer plekken in het land schaarste op het elektriciteitsnet ontstaat. Liander publiceert daarom elke 2-weken een update van de knelpunten op het elektriciteitsnet.
Nederland heeft een van de betrouwbaarste elektriciteitsnetten van de wereld. Dit is echter niet ontworpen voor de snelle ontwikkelingen die nu plaatsvinden. De schaarste op het net is het gevolg van de snelgroeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening. Deze ontwikkelingen zorgen voor een explosieve vraag naar elektriciteit, waardoor het letterlijk knelt op het elektriciteitsnet. Door deze drukte heeft het elektriciteitsstation Zuiderveld in Lelystad de maximale capaciteit bereikt.
Lelystad Zuiderveld
Het elektriciteitsstation Zuiderveld in Lelystad voorziet een groot deel van de gemeente Lelystad van elektriciteit. Het bereiken van de maximale capaciteit betekent dat Liander nieuwe grootverbruikers van elektriciteit die zich in deze gebieden willen vestigen of bestaande grootverbruikers die extra capaciteit willen, pas kan helpen als het elektriciteitsnet is uitgebreid of zodra er oplossingen beschikbaar zijn die meer capaciteit creëren, zoals congestiemanagement. Met congestiemanagement verdeelt de netbeheerder de beperkte ruimte op het elektriciteitsnet. Dit doen ze op momenten dat de vraag naar transport van elektriciteit hoger is dan wat het elektriciteitsnet aankan. Naar verwachting wordt begin volgend jaar duidelijk of dit nog extra ruimte op het net kan opleveren.
Nieuw elektriciteitsstation
De definitieve oplossing voor het knelpunt in Lelystad is het bouwen van een nieuw elektriciteitsstation. Het realiseren van een nieuw elektriciteitsstation duurt ongeveer vijf tot zeven jaar. Een groot deel van deze tijd is nodig om samen met onder andere de gemeente en de provincie te zoeken naar een geschikte locatie, procedures te doorlopen en het op orde brengen van vergunningen. De daadwerkelijke bouwtijd bedraagt ongeveer anderhalf tot twee jaar. Een nieuw elektriciteitsstation in Lelystad kan op zijn vroegst in 2026 in gebruik worden genomen. Wanneer procedures en het proces voor het kiezen van een locatie kan worden versneld, kan het nieuwe elektriciteitsstation mogelijk eerder worden gerealiseerd. Voor de tussenliggende periode is Liander hard op zoek naar tussenoplossingen.
Het knelpunt in Lelystad heeft overigens geen gevolgen voor consumenten en ondernemers die al een contract met Liander hebben, tenzij ondernemers die een grootverbruikaansluiting hebben het gecontracteerd vermogen willen verhogen. Voor de geplande woningbouw in het gebied heeft Liander capaciteit gereserveerd. Samen met de gemeente wordt een extra check uitgevoerd op de prognoses waar rekening mee is gehouden. Het grootschalig terugleveren van duurzaam opgewekte elektriciteit is voor dit elektriciteitsstation sinds december 2020 al niet meer mogelijk.
Verruimen mogelijkheden
Het realiseren van een toekomstbestendig elektriciteitsnetwerk is een maatschappelijke opgave waar Liander graag samen met overheden en andere betrokken partijen verantwoordelijkheid voor neemt. Zo vraagt Liander om meer mogelijkheden voor het uitvoeren van zijn taak, zoals een aanpassing van wet- en regelgeving die de lokale afstemming van vraag en aanbod van energie stimuleert en voldoende financieringsruimte om te investeren in een toekomstbestendig energiesysteem. Daarnaast vindt Liander het van belang dat er instrumenten komen om gezamenlijk regie te voeren op ontwikkelingen zoals de situatie waarin één klant beslag legt op de capaciteit van een heel gebied. Ook de ruimtelijke inpassing van nieuwe energie-infrastructuur is een grote uitdaging. Oorzaken hiervoor zijn het gebrek aan geschikte locaties voor de infrastructuur en eisen op het gebied van onder andere welstand en geluid. Dit maakt de inpassing ingewikkeld en tijdrovend en leidt tot lange doorlooptijden, waardoor de ontwikkeling van het elektriciteitsnet geen gelijke tred houdt met de ontwikkelingen.
Nationale problematiek
Op steeds meer plekken in Nederland bereikt het elektriciteitsnet de maximale capaciteit. De economische groei, de enorme woningbouwopgave en snelle digitalisering van de maatschappij leidt in combinatie met de energietransitie - en in het bijzonder de inpassing van windmolens en zonneweiden in landelijke gebieden - tot steeds meer knelpunten. Alle ontwikkelingen samen hebben een enorme impact op het elektriciteitsnet. De netbeheerders hebben te maken met een historisch grote opgave en werken hard aan het energienet van de toekomst. Ze hebben tegelijkertijd te maken met een chronisch tekort aan technici en lange doorlooptijden.
Grootschalige verbouwing
Tijdens deze transitie moet het energienet op de schop, naar verwachting 1 op de 3 straten moet open. De netbeheerders bouwen tienduizenden nieuwe transformatorhuisjes, honderden nieuwe transformatorstations en leggen tienduizenden kilometers extra kabel. Dat brengt de komende jaren onherroepelijk ongemak met zich mee. Toegang tot energie is altijd een vanzelfsprekendheid geweest, maar we gaan naar een periode van schaarste. Iedereen, zowel consumenten als ondernemers en instellingen, moeten de komende jaren rekening houden met langere wachttijden voor een aansluiting op het elektriciteitsnet of voor het verkrijgen van extra capaciteit.
Liander publiceert op de website kaarten van de gebieden waar schaarste op het elektriciteitsnet is die impact heeft op grootverbruikers van elektriciteit. Liander publiceert elke 2-weken een update van de knelpunten op het elektriciteitsnet. De formele publicatie voor het elektriciteitsstation Zuiderveld vindt plaats op 25 november 2021.
De afgelopen tijd zijn de hoge prijzen voor gas en elektriciteit veel in het nieuws. Dat komt onder andere door een afne ...
Op het elektriciteitsnet in Friesland, Gelderland en Noord-Holland zijn nieuwe knelpunten ontstaan. De maximale capacite ...