clone Benzeen in de grond

Benzeen in de grond

Onlangs is na onderzoek door de KIWA gebleken, dat na een langdurige ondergrondse gaslekkage de grond vervuild kan zijn geraakt met benzeen. Bij de reparatie van zo’n lek kan benzeen vrijkomen en dat kan gezondheidsrisico’s hebben. Omdat benzeen een kankerverwekkende stof is, is direct actie ondernomen door alle netbeheerders. Veiligheid is immers topprioriteit.

Wat is er aan de hand?

Het gaat hierbij om sluimerende gaslekken. Dat zijn kleine, ondergrondse gaslekken. Ze kunnen langere tijd in de grond zitten en zijn op zichzelf niet bijzonder. Bij zo’n lek komt gas vrij, en daarmee benzeen. Benzeen hecht van nature aan de grond. Bij een langdurig gaslek krijgt de stof veel tijd om aan de grond te hechten. Bij acute gaslekken, zoals bij een leidingbreuk, zijn die risico’s er niet. Die lekken worden direct opgelost, waardoor benzeen niet in de grond blijft zitten.

Wat is benzeen?

Benzeen is een kleurloze vloeistof met een zoete geur (Bron: RIVM). Het is zeer brandbaar en komt van nature voor in bijvoorbeeld ruw aardgas en ruwe olie. Ook vind je het in het milieu: in de grond, in de lucht en in water. Tot nu toe was onbekend dat benzeen kan leiden tot vervuiling van de grond.

Bij de bodemonderzoeken die we in het verleden hebben uitgevoerd, is benzeen niet in de grond gevonden. Er was dan ook geen aanleiding om een relatie te veronderstellen tussen gaslekkages en benzeenverontreinigingen.

Hoe schadelijk is benzeen?

Iedereen wordt dagelijks blootgesteld aan een kleine dosis benzeen, zowel binnens- als buitenshuis. Zo zit het in tabaksrook en in uitlaatgassen. Je kunt benzeen inademen, inslikken of via huidcontact binnenkrijgen. Bij blootstelling aan een te hoge concentratie benzeen kun je last krijgen van misselijkheid, duizeligheid en bewusteloosheid. Als de concentratie hoog is én de blootstelling eraan langdurig is, kan benzeen kankerverwekkend zijn. Zo wordt het in verband gebracht met leukemie. Om te voorkomen dat de vloeistof risico’s vormt voor de gezondheid, is het gebruik van benzeen wettelijk beperkt.

Eerste bevindingen

Netbeheer Nederland heeft de afgelopen periode namens alle netbeheerders onderzoeken laten uitvoeren. Uit het recente onderzoek van KIWA blijkt dat na langdurige gaslekkage de grond vervuild kan zijn geraakt met benzeen. Omdat veiligheid voorop staat, is het belangrijk direct stappen te ondernemen. Omdat nu een beperkt aantal locaties is onderzocht, kunnen we nog niets zeggen over andere plekken in het land.

Het onderzoek heeft zich beperkt tot langdurige, ondergrondse gaslekkages. Bij lekkages die zich plotseling voordoen (bijvoorbeeld bij leidingbreuk) is er geen risico op benzeenverontreiniging, omdat er geen tijd is voor ophoping van benzeen en de concentratie dus laag is.

Veelgestelde vragen Benzeen

  • Iedereen wordt dagelijks blootgesteld aan kleine hoeveelheden benzeen, zowel binnens- als buitenshuis. Naast tabaksrook zijn de lucht rondom benzinestations en de uitstoot van motorvoertuigen en fabrieken belangrijke bronnen van blootstelling aan benzeen. Ook dampen en gassen die vrijkomen uit producten zoals lijm, verf, en oplosmiddelen kunnen benzeen bevatten.

  • Langdurige blootstelling aan benzeen kan kanker veroorzaken. De kans op het krijgen van kanker neemt toe naarmate de concentratie waaraan iemand wordt blootgesteld hoger is en naarmate de blootstellingsduur langer is. Om te voorkomen dat benzeen risico’s vormt voor de gezondheid, is het gebruik ervan wettelijk beperkt.

  • Nee, alleen als u zelf in de grond graaft precies op de plek waar een hoge concentratie benzeen is. Overigens zou u dan tijdens de werkzaamheden een gaslucht moeten ruiken.

    Vermoedt u een gaslekkage in de grond, meldt dit dan altijd en zo snel mogelijk bij ons. Dan komt die onderzoek doen.

  • Nee. Er is geen reden om aan te nemen dat het publiek veiligheids- of gezondheidsrisico’s loopt. Hierover is ook overleg gepleegd met het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

  • Nee, er bestaat bij kleine langdurige gaslekken geen gevaar voor brand of explosie. U hoeft zich geen zorgen te maken. 

  • Benzeen komt voor in aardgas. Via gaslekkages kan de benzeen ophopen in de bodem. Ook kan benzeen in de bodem komen door bijvoorbeeld lekkage van benzine.

  • Uit onderzoek blijkt dat het niet nodig is om uw grond te onderzoeken. Als u gaat werken in de grond en u ruikt een gaslucht, dan kunt u altijd terecht bij Liander. U kunt ons bellen op ons storingsnummer: 0800 9009.

  • Bij een gaslek ontsnapt er gas uit een gasleiding. Naast de grote acute gaslekken in de grond en gaslekken in ruimtes boven de grond, zijn er ook kleine gaslekken in de grond. Lekken waarvoor het niet noodzakelijk is die acuut te repareren.  Kleine gaslekken zijn onvermijdelijk in gasnetten van vele tienduizenden kilometers lang die onderhevig zijn aan werking van de grond, wisselende grondwaterstanden en trillingen van de bodem veroorzaakt door zwaar verkeer. Dat zich lekken voordoen, is op zichzelf dan ook geen reden tot zorg. Eens in de vijf jaar controleren de netbeheerders het gasnet op dergelijke kleine lekken.

  • Een groot gaslek of een gaslek in een ruimte boven de grond wordt veelal ontdekt door iemand die het ruikt. Voor kleine gaslekken is dat anders. Elk jaar controleren netbeheerders ongeveer een vijfde deel van het gasnet met sensoren boven de gasleidingen. Daarbij komen 3.500 – 5.000 kleine lekken per jaar aan het licht. In vijf jaar tijd wordt zo het gehele gasnet met een lengte van ruim 125.000 kilometer lage-drukgasleiding gecontroleerd.

  • Gas is ruikbaar gemaakt. Vermoedt u een gaslekkage in de grond, meldt dit dan altijd en zo snel mogelijk bij de netbeheerder. U kunt ons bellen op ons storingsnummer: 0800 9009. Dan komt Liander onderzoek doen. Daarnaast onderzoeken netbeheerders het gasnet ten minste één keer in de vijf jaar op lekkages. Aangetroffen lekkages worden zo snel mogelijk gerepareerd.

  • Netbeheerders hebben een overzicht van lekken die bij de periodieke controle aan het licht zijn gekomen. Elk bekend lek wordt uiteraard zo snel mogelijk gerepareerd. Tussen twee controles in kunnen misschien nieuwe lekken zijn ontstaan die pas door de netbeheerder worden gevonden bij de eerstvolgende periodieke controle. 

  •  In de komende periode gaan we kijken of we geschikte meetapparatuur kunnen vinden en deze ter beschikking stellen.

  • Nee. Bij verbranding van aardgas verbrandt ook het benzeen en de schadelijke stoffen daarin. Het RIVM heeft hiernaar onderzoek gedaan en vastgesteld dat benzeen in aardgas niet tot gevaar leidt voor consumenten.

  • Benzeen komt in wisselende, maar lage concentraties voor in aardgas. Bij duurzaam gas is dat onwaarschijnlijk.

  • Nee, tenzij mensen zelf in de grond graven precies op de plek waar een hoge concentratie benzeen aanwezig is. Die kans is heel klein. De gaslekkages doen zich voor op een diepte van ten minste een halve meter. Bovengronds hebben wij geen benzeen kunnen aantonen bij een ondergrondse gaslekkage.

  • Neem dan gerust contact op met de klantenservice van Liander. Dit kan telefonisch via 088 - 542 64 44. Wij zijn op werkdagen bereikbaar tussen 8.00 en 18.00 uur.