11 april 2022

Netbeheerder Liander kondigt in Friesland grootste investeringspakket ooit aan

In Friesland neemt Liander de komende drie jaar één nieuw elektriciteitsverdeelstation en extra capaciteit op twee bestaande stations in gebruik. Daarnaast legt de netbeheerder ruim 2.100 km extra elektriciteitskabel en plaatst 347 nieuwe transformatorhuisjes. Het totale investeringspakket voor de komende drie jaar bedraagt in Friesland €536 miljoen. De investeringen zijn nodig om aan de snel toenemende vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet te kunnen voldoen en knelpunten op het net op te lossen. Naast de uitbreiding van het elektriciteitsnet werkt Liander aan innovaties om het net efficiënter te gebruiken. Na 2024 staan er nog meer uitbreidingen en nieuwe stations gepland, Liander werkt op diverse plaatsen al aan de voorbereidingen. Dit is te lezen in het nieuwe tweejaarlijks 'Investeringsplan elektriciteit en gas' dat Liander op zijn website heeft gepubliceerd.

Nederland schakelt om naar een duurzame energievoorziening. Wind- en zonneparken produceren steeds meer groene stroom die via het elektriciteitsnet naar de verbruikers elders in het land getransporteerd moet worden. Daarnaast vragen onder meer de groeiende industrie, agrarische sector, elektrisch vervoer en duurzame woonwijken steeds meer elektriciteit. Liander voorziet dat tot 2031 circa 46 van de 65 Friese elektriciteitsstations overbelast raken als de netbeheerder niets doet. In het Investeringsplan beschrijft de netbeheerder concreet de grote uitbreidings- en vervangingsinvesteringen in de gas- en elektriciteitsnetten voor de volgende drie jaar. Ook staat in dit plan wat er op hoofdlijnen moet gebeuren voor de periode 2025 tot 2031.

Om aan de snel aantrekkende vraag naar netcapaciteit te kunnen voldoen is op veel plekken een forse uitbreiding van de capaciteit van het elektriciteitsnet nodig. In 2021 sloot Liander al 10% meer ondernemers en consumenten aan op het net dan in 2020, legde een recordlengte aan elektriciteitskabels en plaatste of verving 12% meer elektriciteitshuisjes.

Ontwikkelingen met grote impact op het elektriciteitsnet

In Friesland is een aantal ontwikkelingen gaande met grote impact op het elektriciteitsnet. Zo is de provincie vanwege het landelijke karakter erg in trek bij ontwikkelaars van zonneparken en zonnedaken en is er een forse ambitie om groene stroom op te wekken met zonnepanelen. Daarnaast ziet Liander de vraag naar stroom op bedrijfsterreinen snel verder stijgen. Onder meer de verduurzaming en elektrificatie van bedrijfsprocessen bij deze bedrijven zorgt voor een grote nieuwe vraag naar vermogen, in het bijzonder bij de voedingsmiddelenindustrie rond Leeuwarden en Heerenveen. Daarnaast zijn er in diverse Friese gemeenten concrete plannen voor de bouw van enkele duizenden nieuwe duurzame woningen. Een woning zonder aansluiting op het aardgasnet verbruikt vier keer meer elektriciteit dan een woning aangesloten op het aardgasnet.

Programma NuLelie

Naast de versterking en uitbreiding van de elektriciteitsverdeelstations start Liander in 2022 het programma NuLelie, een grootscheepse versterkingsoperatie van het middenspanningsnet in Friesland en de Noordoostpolder. Het gaat daarbij om tientallen projecten verdeeld over drie deelgebieden. Dit programma is een belangrijke stap bij het toekomstbestendig maken van het Friese elektriciteitsnet. U kunt hier meer informatie lezen over het programma NuLelie.

Uitbreidingen en nieuwe elektriciteitsverdeelstations

De afgelopen periode heeft Liander vijf belangrijke stations in het zuiden en noordoosten van Friesland uitgebreid: in Wolvega, Oosterwolde, Dokkum, Holwerd en op Ameland. De stations in Lemmer en Bergum worden uitgebreid met nieuwe transformatoren. Bij Bolsward bouwt de netbeheerder een nieuw elektriciteitsstation om de groei van opwekking van duurzame energie in het zuidwesten van de provincie op te vangen. Ook maakt Liander verdere plannen met Tennet voor een nieuw station nabij Leeuwarden om verdere toekomstige groei op te vangen. Liander verwacht de hier genoemde uitbreidingen en het nieuwe station de komende drie jaar in gebruik te nemen. Na 2024 staan er nog meer uitbreidingen en nieuwe stations gepland, Liander werkt op diverse plaatsen al aan de voorbereidingen.

Slimme, efficiënte inrichting van het toekomstige energiesysteem

Als netbeheerder is Liander verantwoordelijk voor de energievoorziening van 3,2 miljoen Nederlandse huishoudens en bedrijven. Voor hen werkt Liander aan het energienet van vandaag en morgen. In het gepubliceerde Investeringsplan 2022 laat Liander op transparante wijze zien welke investeringen in het energienet voor de komende tijd gepland zijn en hoe deze tot stand komen. Een belangrijke stap omdat Nederland voor een langjarige verbouwing staat om de energietransitie mogelijk te maken. Een verbouwing waarbij meer nodig is dan alleen uitbreiding van het elektriciteitsnet. De energietransitie vraagt vooral ook om samenwerking van alle betrokken partijen aan een slimme, efficiënte inrichting van ons toekomstige energiesysteem.

Liander wil dat klanten tijdig de capaciteit en energie krijgen die ze nodig hebben. Dit vraagt forse uitbreidingen van het elektriciteitsnet. Om die uitbreiding te kunnen realiseren, is samenwerking met veel partijen noodzakelijk. Liander vraagt daarom Rijksoverheid, provincies, gemeenten, woningcorporaties en bedrijven om samen te werken aan het energiesysteem van de toekomst en zo vroeg mogelijk in gesprek te gaan over hun plannen. Infrastructuur die nodig is voor het elektriciteitsnet, zoals kabels en transformatorhuisjes, krijgt alleen dan vanaf het prille begin de benodigde ruimte in omgevingsplannen.

In de infographic is te zien waar Liander in Friesland in de periode 2022 – 2031 nieuwe elektriciteitsstations bouwt of bestaande stations uitbreidt.