25 november 2021
De invulling van de energietransitie wordt steeds duidelijker. In de Regionale Energiestrategieën (RES) worden plannen gemaakt voor opwek van wind- en zonne-energie en bovenregionale warmtevoorzieningen. Gemeenten leggen in de transitievisie warmte vast hoe ze dat gaan doen op wijkniveau en ook in het bedrijfsleven worden allerlei plannen gemaakt.
Het verduurzamen van de energievoorziening, de woningbouw, de aanhoudende economische groei en de digitalisering van de samenleving zorgen voor een grote opgave voor het energiesysteem. Hierdoor is er steeds vaker een tekort aan transportcapaciteit in het elektriciteitsnet. Voor een succesvolle energietransitie is het belangrijk dat de ontwikkeling van vraag en aanbod van energie integraal, op systeemniveau, in beeld wordt gebracht.
In opdracht van de provincie Gelderland hebben Berenschot en Witteveen+Bos in nauwe samenwerking met Liander, Gasunie, TenneT en het Gelderse Energieakkoord onderzoek uitgevoerd om integraal in beeld te brengen welke energie-infrastructuur in Gelderland nodig om het energiesysteem van de toekomst te realiseren.
We weten nog niet precies wat er in de toekomst gaat gebeuren met de energievraag en het -aanbod. In het onderzoek is daarom een aantal scenario’s uitgewerkt. Per scenario zijn mogelijke ontwikkelingen in de energievraag en het -aanbod verkend. Er is gekeken naar de RES-plannen, de warmtevisies, de plannen van diverse bedrijven, woningbouw, mobiliteit en landbouw. Aan de hand van alle informatie is bepaald wat er in 2030 en 2050 mogelijk nodig is aan energie infrastructuur en ook waar knelpunten optreden als de infrastructuur blijft zoals die nu is.
Uit het onderzoek blijkt dat in alle scenario’s met name knelpunten worden verwacht, doordat er meer pieken en dalen optreden in de vraag en het aanbod van elektriciteit. We gebruiken namelijk steeds meer elektriciteit. Denk aan het verwarmen van je huis met een warmtepomp, elektrisch koken of het opladen van je elektrische auto. En vaak op hetzelfde moment, ook op momenten dat de zon niet schijnt en het windstil is. Op andere momenten is er juist wel weer elektriciteit van wind en zon, maar niet op de plek waar het nodig is. Er is dan teveel elektriciteit om door het bestaande elektriciteitsnet getransporteerd te worden naar een plek waar het wel gebruikt kan worden.
De verwachte knelpunten kunnen worden verminderd door de bestaande infrastructuur uit te breiden. Maar nog belangrijker is het om de vraag en aanbod van elektriciteit beter op elkaar af te stemmen door in te zetten op een meer flexibele vraag en passende infrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan het tijdelijk omzetten van elektriciteit in gas (bijvoorbeeld waterstof) en andersom, het niet allemaal op hetzelfde moment opladen van auto’s, en het gebruik van batterijen om de energie die opgewekt is met zonnepanelen tijdelijk op te slaan. We maken dan effectiever gebruik van het de bestaande infrastructuur, waardoor deze minder uitgebreid hoeft te worden. Hierbij is de juiste wet- en regelgeving cruciaal om de impact van flexibele vraag binnen de grenzen van onze netcapaciteit te houden.
In de studie wordt een aantal aanbevelingen gedaan door de netbeheerders, om tot een efficiënte inrichting van het energiesysteem te komen. In het kort gaat het naast uitbreiding van het energienet om:
De energietransitie is een ingrijpende opgave met grote impact op de maatschappij. Samenwerking tussen alle betrokken partijen is belangrijk om te komen tot een slimme, efficiënte en integrale inrichting van ons toekomstige energiesysteem. De energiesysteemkeuzes, zoals aanbevolen in het onderzoek, vragen om verdere verdieping en concretisering richting besluitvorming. Samen met de provincie en de andere netbeheerders zijn we bezig met het opzetten van een integrale aanpak, zodat we met elkaar kunnen uitwerken welke uitbreidingen en aanpassingen nodig zijn en de plannen van sectoren kunnen faseren en prioriteren, inclusief ruimtelijke keuzes en reserveringen. Zo werken we samen aan de (energie)keuzes van morgen.
Benieuwd naar het rapport? Klik dan hier voor de beknopte rapportage of de complete rapportage.
Na andere locaties in Nederland heeft het elektriciteitsnet in Berg en Dal en omgeving de maximale capaciteit bereikt vo ...
De bedrijven Alfen en Alberts & Kluft hebben een omvangrijke aanbesteding van Liander gegund gekregen. Het gaat om een c ...